پژوهش‌هاي جديد نشان داده كه تاثير ژنتيك بر اعتياد بسيار زياد است و جنبه مهمي از گرايش افراد بر اعتياد را تشكيل مي‌دهد. ژن اعتياد از نسل قبلي به نسل جديد منتقل شده و افراد را مستعد درگير شدن در دام اعتياد مي‌كند. افرادي كه از نظر ژنتيكي مستعد بيماري اعتياد هستند حتي با يك بار مصرف ممكن است به يك ماده مخدر معتاد شوند. اما خوشبختانه مي‌توان گفت با وجود ارثي بودن اعتياد، تمام افرادي كه داراي اين ژن هستند معتاد نمي‌شوند.

عامل ژنتيكي اعتياد فقط احتمال درگير شدن به اعتياد را افزايش مي‌دهد. بنابراين با يك سبك زندگي و محيط سالم مي‌توان فرزنداني را پرورش داد كه ژن اعتياد تا آخر عمر در آن‌ها نهفته باقي بماند. در ادامه مقاله به بررسي كامل تاثير ژنتيك بر اعتياد مي‌پردازيم.

براي دريافت مشاوره در زمينه تاثير ژنتيك بر اعتياد مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در كلينيك تخصصي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

 منبع: تاثير ژنتيك بر اعتياد | عوامل جسماني و ارثي چقدر در ابتلا به اعتياد نقش دارند؟

ژنتيك چيست؟

ژنتيك كدهاي بسيار قدرتمندي است كه از والدين به ارث مي‌رسد و تمام ويژگي‌هاي يك موجود زنده را مي‌سازد. ژنتيك در حيوانات باعث مي‌شود يك گونه خاص با گونه ديگري متفاوت شود و ويژگي‌هاي منحصر به فردي در هر نوع به وجود بيايد. براي مثال دليل اين كه ساختار ماهي با ساختار اسب تفاوت دارد مربوط به ژنتيك است.
ژنتيك در انسان‌ها نيز باعث مي‌شود كه هر انسان ويژگي‌هاي خاصي داشته باشد و با ديگر انسان‌ها تفاوت پيدا كند. انسان‌ها تعداد زيادي از ژ‌ن‌هاي مختلف را دارند كه هر كدام مسئول ويژگي خاصي در بدن هستند:

ژن‌هاي شخصيتي: اين ژن‌ها باعث بروز ويژگي‌هاي شخصيتي و رفتاري خاصي در فرد مي‌شوند. مثلا خشم يا آرامش، درونگرايي يا برونگرايي، افسردگي يا شادي

ژن‌هاي جسماني: اين ژن‌ها ويژگي‌هاي قابل مشاهده انسان را مي‌سازند. براي مثال دليل تفاوت رنگ پوست و رنگ چشم در افراد به ژن‌هاي آنان مربوط مي‌شود.

ژن‌هاي بيماري: اين گونه ژن‌ها زمينه بروز و آسيب پذير بودن در مقابل يك بيماري جسمي يا رواني را مي‌سازند. مثلا افرادي كه مادر يا پدر درگير ديابت دارند بيشتر از باقي افراد مستعد ابتلا به ديابت هستند.

از تاثير ژنتيك بر اعتياد مي‌توان به نتايج مهمي در اين زمينه رسيد. اعتياد نيز يك از انواع ژن‌هاي بيماري است كه امكان دارد از خانواده نزديك يا دور به ارث منتقل گردد. 

نقش ژنتيك در بيماري ها

ژنتيك باعث بروز بيماري هاي مختلفي بر افراد مي‌گردد. در واقع انسان هاي از زمان تولد ژن هاي زياد و گوناگوني دارند كه همگي از نياكان آنها به ارث رسيده اند؛ اما تنها در طول عمر فرد بخشي از آنها بروز مي‌كنند. در واقع براي بروز يك بيماري يا صفت يا حتي تاثير ژنتيك بر اعتياد بايد عوامل محيطي نيز حضور داشته باشند. در بيشتر موارد شاهد نقش ژنتيك ها در بيماري هاي مختلف هستيم؛ اگر چه گاهي بيماري ها بعد از تولد در اثر تغييرات ژنتيكي روي مي‌دهند.

علل محيطي ابتلا به اعتياد

همانطور كه گفته شد براي بروز يك بيماري خاص و يا حتي اعتياد نبايد نقش عوامل محيطي را دست كم گرفت. ژن ها تنها عوامل زمينه ساز بروز يك مشكل هستند. تاثير ژنتيك بر اعتياد بايد همراه با عوامل ديگري مانند اعضاي خانواده مبتلا به اعتياد، تاثير همسالان، وضعيت فرهنگي اقتصادي و حتي اجتماعي و… همگي در اين مورد موثر هستند.

تاثير ژنتيك بر اعتياد چقدر است؟

فراموش نكنيد كه تاثير ژنتيك بر اعتياد صد در صد نيست. در واقع نمي‌توان به طور قطعي گفت كه ژن ها سرنوشت افراد را تغيير مي‌دهند. بسياري از افراد داراي ژن اعتياد هستند اما هرگز به سراغ اين موضوع نمي‌روند. اين مورد تنها نيمي از مارجراست و نيمي ديگر توسط عوامل محيطي و ديگر مسائل اتفاق مي‌افتد. به همين دليل نمي‌توان تقصير را بر گردن ژن ها انداخت و در مورد ترك اعتياد هيچ تلاشي نكرد.

تاثير ژنتيك بر اعتياد | ژن اعتياد

اعتياد تحت تاثير يك ژن مشخص نيست و ژن‌هاي زيادي با فرايندهايي نسبتا پيچيده سبب اعتياد مي‌شوند. امروزه در برخي كشورها با استفاده از آزمايش ژنتيك، مي‌توان وجود داشتن ژن اعتياد را از همان روز اول تولد تشخيص داد. متاسفانه اين ژن درمان خاصي ندارد و تنها مي‌توان با كنترل عوامل محيطي مثل خانواده، مدرسه، جمع دوستان و… جلوي بروز و ظهور آن را گرفت.

ژن اعتياد بيشتر در دوره بزرگسالي خودش را نشان مي‌دهد . اغلب افرادي كه بعد از سنين نوجواني درگير اعتياد مي‌شوند، تحت تاثير ژنتيك معتاد شده‌اند. به طور كلي در دوره نوجواني اعتياد بيشتر تحت تاثير محيط و فشارهاي روحي است و در بزرگسالي اعتياد بيشتر تحت تاثير وراثت قرار مي‌گيرد. آمارها نشان مي‌دهند سهم ژنتيك در بروز اعتياد فرد، 50 تا 60 درصد است و با نزديك‌تر شدن به فاميل درجه يك ميزان بروز مجدد اعتياد در افراد خانواده افزايش مي‌يابد.

شايد شما هم اين ژن را داشته باشيد اما اعتياد به اشكال ديگر در شما بروز پيدا كند.

💠ژن تحمل به مواد

يكي از انواع تاثير ژنتيك بر اعتياد بر تحمل به مواد مشخص مي‌شود. در واقع به دليل حضور اين ژن در بدن افراد نسبت به مواد مخدر تحمل داده و بايد هربار مقدار بيشتري مواد مصرف كنند.

💠سهولت در احساس خوشايندي

برخي از  ژن ها در بدن كه با ميزان لذت مرتبط هستند؛ باعث مي‌شوند افراد در اثر مصرف مواد در مقايسه با ديگران بيشتر احساس خوشايندي داشته باشند. اين موضوع اعتياد را براي آنان طولاني تر و شديد تر مي‌كند.

💠ژن آسيب پذيري

تاثير ژنتيك بر اعتياد نيز به صورت آسيب پذيري نيز بروز مي‌كند. در اين حالت افراد در اثر اعتياد بيشتر دچار مشكلات رواني و جسماني مي‌گردند. براي مثال فردي تنها با يك سال مصرف ماده مخدر دچار مشكلات زيادي شده و فرد ديگري سالها اعتياد داشته و در وضعيت بهتري قرار دارد.

چه مواد مخدري بيشتر افراد داراي ژن اعتياد را درگير مي‌كند؟

برخي مواد مخدر هستند كه تاثير ژنتيك بر اعتياد بيشتر هستند. اين مواد بيشتر شامل مواد افيوني مي‌باشند؛ مواد افيوني موادي هستند كه از گياه خشخاش به دست آمده و ماده اصلي در همه آن‌ها مورفين است. از جمله مواد افيوني مي‌توان به ترياك اشاره كرد.

الكل نيزماده‌ايست كه خاصيت وراثت پذيري بالايي دارد. پدر و مادرهايي كه دچار الكليسم هستند، خطر اعتياد به الكل را در فرزندانشان افزايش مي‌دهند. علاوه بر ترياك و الكل، كوكائين و نيكوتين نيز در زمره مواد مخدري قرار مي‌گيرند كه بيشتر افراد داراي ژن اعتياد را درگير مي‌كنند. در اين ميان ماري جوانا و مواد توهم زا نيز خاصيت وراثت پذيري دارند اما به نسبت مواد ذكر شده اين خاصيت در آن‌ها كمتر است.

استرس چه تاثيري بر تغييرات ژنتيكي دارد؟

فراموش نكنيد كه استرس نيز مي‌تواند تاثير ژنتيك بر اعتياد را افزايش دهد و آن را تشديد كند. در واقع اين ژن در افرادي كه دچار استرس و اضطراب مزمن هستند؛ بيشتر احتمال دارد كه بروز كند. به همين دليل كنترل فشار رواني در پيشگيري از اعتياد بسيار موثر است.

تاثير ژنتيك بر اعتياد | چطور مي‌توان اعتياد ژنتيكي را درمان كرد؟

همان طور كه گفته شد ژن اعتياد درمان ندارد اما مي‌توان از بروز آن در فرد جلوگيري كرد. داشتن ژن اعتياد به هيچ وجه بيان كننده اين موضوع نيست كه اين فرد حتما در آينده معتاد مي‌شود، بلكه نشان دهنده اين مطلب است كه اين افراد بيشتر از سايرين به مصرف مواد مخدر گرايش دارند و با قرار گرفتن در شرايط محيطي نامناسب، به احتمال بيشتري درگير اعتياد مي‌شوند.

افراد داراي ژن اعتياد حتما بايد از شرايط محيطي نامناسب دور نگه داشته شوند. اين شرايط مي‌تواند شامل در دسترس بودن مواد، جمع‌هاي دوستي يا خانوادگي مصرف كننده مواد، محله‌هاي درگير اعتياد و… باشد.

همچنين آمارها نشان داده يكي از عوامل اصلي روي آورن به مواد، مشكلات روحي است. به همين دليل اين افراد نبايد فشارهاي روحي و رواني زيادي را در خانواده يا محل كار تجربه كنند. علاوه بر اين اگر درگير بيماري‌هاي روحي رواني مثل افسردگي، اضطراب، اختلال شخصيت مرزي، دوقطبي و… هستند بايد بيشتر تحت نظر روانشناس قرار بگيرند.

سخن پاياني

بسياري از مسائلي كه حتي فكرش هم را نمي‌كنيم؛ ريشه ژنتيكي دارند. اما نمي‌توان همه چيز را مرتبط با آنها دانست. به همين دليل بايد عوامل محيطي را نيز كنترل نمود و بر تاثير ژنتيك بر اعتياد غلبه كرد. افراد با استفاده از تست هاي ژنتيكي از اين موضوع مطلع شوند و با روش هاي مختلف از آن پيشگيري كنند. افراد در اين مورد مي‌توانند از يك مشاور اعتياد كمك بگيرند.

براي دريافت مشاوره در زمينه تاثير ژنتيك بر اعتياد مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در كلينيك تخصصي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سوالات متداول